ΠΡ.Ε.Σ.Α. Πολιτικών Μηχανικών: Κείμενο ΠΡΕΣΑ "για ένα άλλο πρότυπο εργασίας" Ιούνιος 2016

…για ένα άλλο πρότυπο εργασίας…

Στη σημερινή μνημονιακή πραγματικότητα της οικονομικής κρίσης για τη πλειοψηφία των εργαζόμενων πολ.μηχανικών η κατάσταση βαίνει διαρκώς και πιο εφιαλτική. Η προσφιλής τακτική όλων των κυβερνήσεων ήταν να ενεργοποιούν τον κοινωνικό αυτοματισμό, όχι φυσικά για να πλήξουν τους ισχυρούς, αλλά για να ισοπεδώσουν και τα λίγα δικαιώματα όσων έχουν ακόμα στον ήλιο μοίρα.

Η σημερινή κυβέρνηση έφτασε την τακτική αυτή σε νέα επίπεδα, με πρωτοστάτη τον θρασύτατο υπουργό εργασίας Κατρούγκαλο, ο οποίος ισοπεδώνοντας ολόκληρους επαγγελματικούς κλάδους έφτασε να μιλάει για "ρετιρέ", ταυτίζοντας το "κίνημα της γραβάτας" με τους πληττόμενους μηχανικούς και άλλους ελεύθερους επαγγελματίες. Είναι όμως τελικά οι μηχανικοί "ρετιρέ";

Για τους χιλιάδες συναδέλφους μηχανικούς, που δεν εργάζονται ή απασχολούνται περιστασιακά και αδυνατούν να πληρώσουν τις ασφαλιστικές τους εισφορές, η μετανάστευση προβάλλει τα τελευταία χρόνια ως η μόνη σωτηρία.

Σε μια εποχή όπου επιδοτούμενα προγράμματα εργασίας για τις επιχειρήσεις και οι μαθητείες τύπου «training voucher» έχουν γίνει καθεστώς ήρθαν να επιβληθούν και συμβάσεις αγγλικού εμπορικού δικαίου, όπως μας δίδαξε πρόσφατα η ΕΛΛΑΚΤΩΡ, με 12ωρη και 6ήμερη εργασία, με το βασικό μισθό των μνημονίων ή ακόμα και αμισθί.

Το σύνολο των μισθωτών μηχανικών εργάζεται χωρίς συλλογική σύμβαση και πολλές φορές χωρίς καν ατομική σύμβαση δίχως καμία διασφάλιση και δικαιώματα. Στο χώρο της εκπαίδευσης η συντριπτική πλειονότητα των υποψηφίων διδακτόρων είναι υποαμοιβόμενοι, ενώ καλούνται να καλύψουν τα διοικητικά κενά που δημιούργησαν οι απολύσεις στα πανεπιστήμια.

Την ίδια περίοδο, με το μεγαλύτερο όγκο του αντικειμένου να εξαφανίζεται, οι ελεύθεροι επαγγελματίες περιορίζονται στη διεκπεραίωση φοροεισπρακτικών διαδικασιών που ελάχιστη σχέση έχουν με το επιστημονικό τους αντικείμενο. Ήδη από τα πρώτα έτη της κρίσης με την πρόφαση της περιβαλλοντικής αναβάθμισης ψηφίσθηκαν και εκδόθηκαν σειρά νομοθετήματα και υπουργικές αποφάσεις από τις εκάστοτε κυβερνήσεις για την τακτοποίηση των αυθαιρεσιών των κατασκευών (ν.3843, ν.4014, ν.4178).

Σκοπός των ρυθμίσεων αυτών ήταν κατά κύριο λόγο η είσπραξη κρατικών εσόδων για την αποπληρωμή της μαύρης τρύπας του δημοσίου χρέους και η με κάποιο τρόπο επαγγελματική διέξοδος των κλάδων που είχαν κατακόρυφη πτώση. Στην αρχική φάση των ρυθμίσεων υπήρξε κυριολεκτικά εξευτελισμός της υπόστασης του εργαζόμενου μηχανικού με κωμικοτραγικές καταστάσεις στις πολεοδομικές υπηρεσίες. Στη συνέχεια εξομαλύνθηκε το χάος των πολεοδομιών αφού μπήκε μπροστά το τεε για να στήσει ηλεκτρονικές υπηρεσίες για την εφαρμογή των νόμων των αυθαιρέτων.

Παρόμοια περίπτωση εισπρακτικού μηχανισμού αποτελεί και η ενεργειακή επιθεώρηση αφού η όλη διαδικασία απέχει έτη φωτός από το να χαρακτηρισθεί ενεργειακή αναβάθμιση των κατασκευών, καταλήγοντας η έκδοση του ενεργειακού πιστοποιητικού να είναι ένας μειοδωτικός διαγωνισμός. Ακόμα χειρότερα μεσω των ενεργειακών επιχειρείται να θεσμοθετηθεί η διαδικασία των εξετάσεων και πιστοποιήσεων για την επιστημονική επάρκεια του μηχανικού οδηγώντας και στην κατάτμιση των επαγγελματικών δικαιωμάτων.

H ρευστοποίηση των επαγγελματικών δικαιωμάτων δεν είναι απλή υπόθεση, καθώς η μνημονιακή υποχρέωση του "καθορισμού" των επαγγελματικών δικαιωμάτων συνδυάστηκε και με άλλες πλευρές.

Από τη μία, το ΤΕΕ της περιόδου Σπίρτζη ήθελε να αποκτήσει παραπάνω εξουσίες, αλλά και να εισπράττει εξέταστρα (όπως στους ενεργειακούς επιθεωρητές), και αμφισβήτησε τον ενιαίο χαρακτήρα των πτυχίων. Από την άλλη, ορισμένες πολυτεχνικές σχολές θεώρησαν πως είναι η κατάλληλη περίοδος για να επιχειρήσουν να πάρουν αυτές την κατάσταση στα χέρια τους, και ταυτόχρονα οι περισσότερες διοικήσεις των επιστημονικών συλλόγων των μηχανικών, επέλεξαν να μπουν στη διελκυστίνδα της διεκδίκησης του ενός ή του άλλου επαγγελματικού δικαιώματος το τελευταίο διάστημα, πράγμα που έκανε και η διοίκηση του Συλλόγου Πολιτικών Μηχανικών, παρά τις εκκλήσεις της Αριστεράς στο Διοικητικό Συμβούλιο να δει τη μεγάλη εικόνα: πως όσο οι ειδικότητες των μηχανικών "τρώγονται" μεταξύ τους, τα δικαιώματα όλων συρρικνώνονται.

Η διαδικασία προχώρησε με τα πορίσματα της επιτροπής Κυριτσάκη, μετά την ψήφιση του Νόμου 4254/2014, τα οποία πάγωσαν ένα προηγούμενο διάστημα, αλλά αυτή τη στιγμή η διαδικασία προχωράει με την πρόταση Μοροπούλου - Βαμβουρέλλη στη Διοικούσα Επιτροπή του ΤΕΕ για τον καθορισμό των δικαιωμάτων, και μάλιστα σε νέα βάση, και στη λογική των μνημονιακών απαιτήσεων ότι "δεν μπορούν να υπάρχουν αποκλειστικότητες στην άσκηση επαγγελματικών δραστηριοτήτων", κάτι που μεταφράζεται στην ατομική πρόσβαση στα επαγγελματικά δικαιώματα. Η τελική πρόταση προς τη ΔΕ του ΤΕΕ έλαβε μερικώς μόνο υπόψη τα πορίσματα των ειδικών τριμερών επιτροπών (Επιστημονικές επιτροπές ΤΕΕ - Επιστημονικοί Σύλλογοι Ειδικοτήτων - Κοσμήτορες Πολυτεχνικών Σχολών)

Δεν είναι δυνατόν να ανεχθούμε την ρευστοποίηση των επαγγελματικών δικαιωμάτων, και την μετατροπή του ΤΕΕ σε τοποτηρητή αυτής της διαδικασίας ως εισπρακτικού μηχανισμού. Θα πρέπει δε να συντονιστούμε και με τις άλλες ειδικότητες για να μην περάσει η λογική του "όλοι εναντίον όλων" μέσα από τη διαδικασία επαναδιαπραγμάτευσης των επαγγελματικών δικαιωμάτων, για το ποιος θα πάρει περισσότερα ψίχουλα από τα απομεινάρια της κρίσης, δεχόμενοι ότι η κατεύθυνση θα πρέπει να είναι περισσότερα επαγγελματικά δικαιώματα για όσες ειδικότητες αυτό προκύπτει από τα προγράμματα σπουδών, και η μη περικοπή υπαρκτών δικαιωμάτων ειδικά μες στην κρίση, που θα έδινε τελειωτικό χτύπημα σε πολλούς συναδέλφους ειδικά στην περιφέρεια, όπου τα ζητήματα είναι πολλά.

Παράλληλα και ενώ μας τρομοκρατούν να μη φύγουμε από τους ευρωπαϊκούς μηχανισμούς και χάσουμε τα χρήματα των ΕΣΠΑ, το τελευταίο ΕΣΠΑ για τις "νεοφυείς επιχειρήσεις" απέκλεισε όλους τους μηχανικούς. Οι συμμετέχοντες θα πρέπει να μην έχουν ίδιο ατομικό ΚΑΔ, με τα ΚΑΔ της νεοφυούς, αλλά και να έχουν διακόψει τις ατομικές τους επιχειρήσεις. Λες και θα μπορούσαν οι μηχανικοί να εργάζονται σε διαφορετικά ΚΑΔ πριν συγκροτήσουν εταιρίες για να πάρουν μέρος στα προγράμματα, ή είναι δυνατόν να μην έχει ένας μηχανικός ελεύθερος επαγγελματίας ατομική επιχείρηση. Εκτός από αποκλεισμό, μιλάμε και για εμπαιγμό. Αντίστοιχοι αποκλεισμοί υπάρχουν και στο πρόγραμμα "Ενίσχυση της αυτοαπασχόλησης πτυχιούχων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης".

Και ενώ για όλα τα παραπάνω ο ΣΠΜΕ δεν έκανε τίποτα προς όφελος των συναδέλφων, έβγαλε ανακοίνωση για το Κτηματολόγιο, ζητώντας τη μη ακύρωση της "ΚΤΗΜΑ 13", ενώ είναι πασίγνωστες οι εκπτώσεις που δόθηκαν σε συγκεκριμένα μόνο τμήματα του διαγωνισμού που φωτογράφιζαν αδιαφανείς διαδικασίες. Η χαμένη αξιοπιστία του ΣΠΜΕ δεν πρόκειται να ανακτηθεί αν ο Σύλλογος εμφανίζεται ως υπερασπιστής συντεχνιακών συμφερόντων που αποβαίνουν εις βάρος του δημοσίου συμφέροντος και των δημόσιων ταμείων.

Τίποτα δεν θα γίνει από μόνο του, αν δεν βάλουμε το χέρι μας εμείς

· Εμείς, οι Πολιτικοί Μηχανικοί, τμήμα του συνόλου του κόσμου της εργασίας, που ζούμε από τη δουλειά μας.

· Εμείς, που μόλις αποκτήσαμε την Άδεια Ασκήσεως Επαγγέλματος και μας χορηγήθηκε το χρέος αποπληρωμής στο ΤΣΜΕΔΕ άσχετα αν έχουμε εργασία ή όχι

· Εμείς οι μηχανικοί της μελέτης ή της κατασκευής, που εργαζόμαστε χωρίς Συλλογική Σύμβαση Εργασίας, χωρίς στην ουσία κατοχυρωμένα εργασιακά δικαιώματα απέναντι στις ορέξεις της εργοδοσίας (μικρής ή μεγάλης)

· Εμείς, που είμαστε άνεργοι ή υποαπασχολούμενοι, δίχως επίδομα ανεργίας, χωρίς προνοιακές παροχές μονάχα με ασφαλιστικά χρέη

· Εμείς, οι απολυμένοι χωρίς αποζημίωση, οι απλήρωτοι εργαζόμενοι, οι επιδοτούμενοι –voucherάδες, οι μερικώς απασχολούμενοι

· Εμείς, που έχουμε εγκλωβιστεί στην αναζήτηση ενός ενεργειακού πιστοποιητικού ή μιας τακτοποίησης αυθαιρέτου για μια «αμοιβή» ελάχιστων ευρώ

· Εμείς, οι μηχανικοί του εργοταξίου που εκτός των άλλων αντιμετωπίζουμε την πλήρη απαξίωση και υποβάθμιση του ρόλου του μηχανικού στη διαδικασία παραγωγής Δημοσίων και Ιδιωτικών Έργων

· Εμείς, οι Μισθωτοί Μηχανικοί του Ιδιωτικού και του Δημόσιου Τομέα, που ενώ καταβάλλουμε Μέση Ετήσια Ασφαλιστική Εισφορά μερικών χιλιάδων ευρώ ο καθένας, στερούμαστε αξιοπρεπή και στοιχειώδη ιατροφαρμακευτική περίθαλψη για μας και τα παιδιά μας και βλέπουμε τα αποθεματικά του ΤΣΜΕΔΕ - περιουσία των εργαζόμενων μηχανικών - να ληστεύονται από το PSI και την Attica Βank

· Εμείς, οι Αυτοαπασχολούμενοι Μηχανικοί που διαθέτουμε ανεξόφλητες και τοκογλυφικά προσαυξημένες ασφαλιστικές εισφορές και δεν μπορούμε επί της ουσίας να ασκήσουμε το επάγγελμα

· Εμείς, οι μεταπτυχιακοί φοιτητές και υποψήφιοι διδάκτορες που παρατείνουμε το χρόνο των σπουδών μας λόγω της εργασιακής ανασφάλειας

· Εμείς, οι έτοιμοι να μεταναστεύσουμε ή εμείς που από ανάγκη το κάναμε ήδη

· Εμείς, που μας οδήγησαν να αλλάξουμε επάγγελμα και εμείς που προσπαθούμε να διαγραφούμε από το ΤΕΕ

Όλοι εμείς καλούμαστε να πάρουμε την κατάσταση στα χέρια μας, για να ζωντανέψει ο Σύλλογος και να αποκτήσει νέα κατεύθυνση, δίπλα στους πληττόμενους συναδέλφους, να παίρνει θέση στους αγώνες αλλά και στα κοινωνικά ζητήματα που αφορούν τον κλάδο, αλλά και την επιστήμη και τους όρους άσκησης του επαγγέλματος.